Sociale veiligheid & leiderschap

Een bepalende factor in een sociaal veilige werkomgeving is leiderschap, waarbij 1 leiderschapsstijl favoriet is. Welke dit is, wat deze inhoudt en hoe je de sociale veiligheid in jouw organisatie kunt vergroten lees je in dit artikel.

Transformationeel leiderschap

De leiderschapsstijl waarmee je in je organisatie sociale veiligheid het best bevordert, is transformationeel leiderschap. Onderzoek heeft laten zien dat deze stijl een positief effect heeft op motivatie en tevredenheid van medewerkers en op hun ‘groepsprestatie’. Het uitgangspunt van transformationeel leiderschap is dat het medewerkers niet alleen gaat om salaris en goede werkomstandigheden. Maar dat zij hun motivatie (ook) halen uit waardering, prettig samenwerken en persoonlijke ontwikkeling.

Zes kenmerken van transformationeel leiderschap

Transformationeel leiderschap uit zich op verschillende manieren. Er zijn 6 kenmerken te onderscheiden (Homan, Astrid & de Vries, Gerdien, 2022):

1. Inspirerende visie
   De leider richt zich op het vinden van nieuwe mogelijkheden en inspireert medewerkers met zijn of haar toekomstvisie.
2. Rolmodel zijn
   Het gedrag van de leider is een positief voorbeeld en komt overeen met de organisatiewaarden.
3. Ondersteuning van groepsdoelen aanmoedigen
   De leider bevordert samenwerking en het werken aan een gezamenlijk doel.
4. Hoge prestaties verwachten
   Het gedrag van de leider straalt uit dat van medewerkers kwaliteit en bovengemiddelde prestaties worden verwacht.
5. Individuele steun geven
   De leider toont respect voor de medewerkers en heeft oog voor begaan met hun persoonlijke gevoelens en behoeften.
6. Intellectuele uitdagingen bieden
   De leider daagt uit om met een frisse blik te kijken naar het werk en hierin voortdurend te verbeteren.

Concreet vergroten van de sociale veiligheid

In de praktijk brengen van de 6 kenmerken van transformationeel leiderschap draagt al bij aan de sociale veiligheid in je organisatie. Bijvoorbeeld door deze waarden te laten zien in je eigen handelen. En door bij te dragen aan samenwerking en respect te tonen voor medewerkers. Maar sociale veiligheid vergroten door middel van transformationeel leiderschap kan op nog meer manieren. We noemen er 3.

1. Bewust stimuleren van netwerken die elkaar versterken. Dat betekent: alert zijn op samenwerking (of eventueel het ontbreken daarvan) en deze stimuleren.
2. ‘Empowerment’ van medewerkers. Dit betekent: versterken van de eigen krachten van de medewerkers. Zo wordt niet alleen het potentieel van medewerkers optimaal benut. Het draagt ook – sterk – bij aan hun motivatie voor het werk. Een manier waarop empowerment kan plaatsvinden, is aandacht besteden aan ontwikkeling van talenten.
3. Sensitiviteit voor uitsluitingsmechanismes. Ook dit hoort erbij: alertheid op discriminatie, uitsluiting en pesten, hierover duidelijk stelling innemen en er zichtbaar tegen optreden. We leggen je graag meer uit over diversiteit en inclusie.

Zo ontstaat een écht sociaal veilige organisatie

Transformationeel leiderschap wordt daarom wel samengevat met: positieve processen versterken, negatieve processen verzwakken. Zo creëer je met deze moderne leiderschapsstijl een prettige, open en flexibele organisatie. Waarin mensen en hun talent optimaal tot hun recht komen. Iets waar we bij VGZ sterk in geloven. Deze manier van leiderschap biedt ons het kader om het gesprek te voeren en elkaar beter te begrijpen. Om erachter te komen wat de ander drijft. Dat helpt ons om op een inlevende manier met elkaar samen te werken. En zo werken we samen aan een inclusief VGZ waarin we ons durven uit te spreken en elkaar aan te spreken.

Meer inspiratie over sociale veiligheid op het werk