Carla Konings Directeur transformatie en netwerksamenwerking bij Incluzio
Ryan Esser Manager innovatie bij Incluzio
In kwetsbare wijken komen financiële en sociale problemen zoals schulden, werkloosheid of eenzaamheid vaker voor. Ook hebben bewoners vaker een minder goede gezondheid. Recent was op NU.nl te lezen dat chronische pijn of een chronische aandoening stress geeft en impact heeft op de mentale gezondheid. Gemeenten hebben aandacht voor kwetsbare wijken en mentale gezondheid. Maar waar begin je en wat werkt? We vroegen Carla Konings en Ryan Esser van Incluzio naar hun ervaring met het versterken van kwetsbare groepen.
‘Bij Incluzio werken we in opdracht van gemeenten samen met inwoners en partners aan een samenleving waarin iedereen op eigen manier en naar mogelijkheid meedoet, meetelt en van betekenis is. We sluiten aan bij wat buurten te bieden hebben. En kijken wat we kunnen toevoegen. Samen met inwoners, scholen, sport- en cultuurverenigingen en huisartsen zetten we in op een sterke, sociale basis in iedere buurt.
Ook werken we met VGZ samen: we bieden digitale gesprekken met sociaal werkers aan voor medewerkers en verzekerden. In een Mentaal fit-gesprek kunnen ze heel laagdrempelig problemen op het werk of in relaties bespreken. Of zorgen over geld delen. We onderzoeken nu hoe we dit ook kunnen inzetten voor de kwetsbare doelgroep.’
‘Mensen kunnen vaak meer dan ze zelf denken. Daarom focussen wij op het vergroten van de eigen veerkracht, zelfvertrouwen en het prikkelen van talenten. Zo staan zij weer zoveel mogelijk vanuit eigen regie aan het roer van hun leven. Dit heeft een positief effect op de mentale gezondheid. We werken vanuit het concept van Positieve Gezondheid. Dit is een bredere kijk op gezondheid, uitgewerkt in zes dimensies: lichaamsfuncties, dagelijks functioneren, meedoen, kwaliteit van leven, zingeving en mentaal welbevinden. Met deze aanpak helpen we mensen om beter om te gaan met de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in hun leven. Hierbij hebben we natuurlijk ook aandacht voor (chronische) klachten. We kijken samen wat er nodig is. Wat kan de inwoner zelf? En hoe kunnen we waar dit nodig is, “zo licht als mogelijk en specialistisch waar nodig” zorg en ondersteuning bieden. Een gedeelte van de “lichtere” problemen kan goed opgelost worden met ondersteuning vanuit de sociale basis.’
Ryan: "‘Het is belangrijk om de zelfredzaamheid van mensen te versterken en dit zo informeel en laagdrempelig mogelijk te organiseren. Voor een deel van inwoners, voor wie dit wil én kan, is digitaal contact een laagdrempelige manier om aan de eigen hulpvraag te werken."
‘Inwoners geven zelf aan wat zij willen veranderen en verbeteren. Hierbij zijn goede sociale omstandigheden zoals een stabiel sociaal netwerk en een fijne leefomgeving ontzettend belangrijk. We proberen dus niet alleen vanuit eigen kracht de mentale veerkracht van die ene inwoner te versterken. Maar ook het netwerk van de buurt. Zodat mensen zich verbinden en ervaren dat ze er niet alleen voor staan. De kracht van samen: samenkracht!’
Zelf aan de slag in een buurt of wijk? Ryan en Carla geven vanuit hun ervaring een paar praktische en onmisbare tips.
Door op tijd problemen in de basis op te lossen kunnen mentale problemen vaak worden voorkomen. Breng bijvoorbeeld als leden- of patiëntenorganisatie, leden in contact met lokale welzijnspartijen voor hulp bij mentale problemen.
Dit sluit aan bij de aanpak van Incluzio die inwoners stimuleert om elkaar te helpen en samen te werken aan een betere buurt.
Bewustwording en inzicht in bestaande diensten en voorzieningen is daarbij essentieel. Wat is er al? Wat ontbreekt en hoe kan dit georganiseerd worden? En hoe zorg je er voor dat je ‘zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig’ ondersteuning biedt.
Het is belangrijk om domein-overstijgend samen te werken met verschillende partners. En daarbij mensen zo licht mogelijk te ondersteunen. En te werken aan de eigen en samenkracht. Dit betekent dat netwerkpartners vanuit zorg en welzijnsorganisaties gezamenlijk moeten optrekken om de juiste ondersteuning te bieden.
‘Sterke gemeenschappen bouwen we samen met de inwoners en netwerkpartners in de wijk. We sluiten zoveel mogelijk aan bij bestaande initiatieven in de wijk. Met een eigen netwerk of vrijwilligers werken we met buurtteams die makkelijk bereikbaar zijn en uit verschillende specialisten bestaan. Hier kunnen inwoners terecht voor hulp bij relaties, (vrijwilligers)werk, financieel rondkomen, zelfstandig wonen, veiligheid en gezonde leefstijl. Door problemen vroeg te herkennen en snel aan te pakken, kun je stress en mentale problemen oplossen of voorkomen. Breng bijvoorbeeld als leden- of patiëntenorganisatie, leden in contact met lokale welzijnsorganisaties voor hulp bij (mentale) problemen. Een belangrijk onderdeel van het werk in de wijk is voorkomen dat mensen in een sociaal isolement terechtkomen. Meedoen en in verbinding zijn met anderen is een belangrijke factor voor het bevorderen van mentale gezondheid.’
‘We gebruiken steeds vaker e-health in de praktijk, onder andere met blended care. Een combinatie van persoonlijke zorg en digitale zorg. En met succes. Medewerkers geven aan dat ze hierdoor meer tools tot hun beschikking hebben. Daarnaast geeft het structuur om met een bredere aanpak te werken. Inwoners vinden het werken in hun eigen tempo prettig en de informatie blijft beter hangen door de combinatie van werkvormen. De blended care aanpak helpt ook bij het verbeteren van veerkracht en zelfredzaamheid van de inwoners. Wat de mentale gezondheid een boost geeft.
Nog een voordeel: blended care maakt ondersteuning efficiënter doordat mensen meer zelfstandig werken aan hun hulpvraag. Dit betekent dat er minder persoonlijke afspraken nodig zijn en de hulptrajecten sneller verlopen. Hierdoor kan Incluzio meer mensen helpen in dezelfde tijd en met dezelfde middelen.'
Wil je meer weten of ben je geïnteresseerd in de werkwijze van Inlcuzio? Neem contact op!